User:Edward Ockham/Cuiuslibet hominis

From The Logic Museum
Jump to navigationJump to search

De Rijk: "When discussing our sophism in his collection (which has the form of a Reportatio; MS Worcester Cathedral Q13, 32va-33vb) Peter of Cornwall (c.1290) no longer deals with the probatio, improbatio and the solutio (Probatio et improbatio et etiam responsio patent). He discusses four fundamental questions concerning our sophism in quite an extensive way. However, he is significantly silent about whether 'asinus cuiuslibet hominis currit' is equivalent to 'cuiuslibet hominis asinus currit'."

"Each man's ass is not everybody's ass - on an important item in 13th-century semantics' L.M. De Rijk Historiographica Linguistica 8 1/2 221-230 (1980), in Studies in Medieval Linguistic Thought, ed. Koerner, Niederehe, Robins [1]

Latin English
Q13 32va
CUIUSLIBET HOMINIS ASINUS CURRIT. Probatio et improbatio et etiam responsio patet.
Circa illud sophisma plura quaerebantur. Primum fuit quae compositio est principalis, an compositio implicata inter exigens et exactum, an compositio de ly curro.
Secundum fuit utrum differat dicere cuiuslibet hominis currit et quilibet hominis asinus currit.
Tertium fuit de eius contradictoria.
Quartum de conversione.
Circa primum praecessum fuit probando quod compositio implicata inter exigens et exactum sit principalis, sic, illa compositio est principalis per cuius attributionem alicui subiecto attribuitur omnibus contentis sub subiecto sed per attributionem compositionis implicatae subiecto attribuitur contentis sub subiecto quare etc. Minor patet per diffitionem eius quod est dici de omni, quae est [dici de omni est] quando nihil est sumere sub subiecto de quo non dicatur praedicatum, sic debet syllogisari, “cuiuslibet hominis asinus currit, iste est homo, ergo istius hominis asinus currit”.
Responsum fuit quod per compositionem implicatam non est principalis attributio, et hoc pono sic quia propositio est affirmatio ail~ negatio alicuius de aliquo. Ubi ergo est principalis assertio vel deassertio~ ibi est compositio principalis, et hoc est in hoc quod dico ‘currit’.
Contra per illa~ compositionem~ denotatur principalis assertio respectu cuius principaliter fit distributio, sed respectu compositionis implicitae distribuitur distributio pro suis suppositis ut patet in assumendo sub, et etiam hoc patet concludendo currere de alio sed illud totum asinum currere de homine ut huius non concluditur tunc ut videtur currere est pars attributi~.
Item, termini debent habere eundem modum in convertente et conversa, sed in conversa est compositio implicita principalis, et circa ipsam est principalis assertio, ut patet sic dicendo “ergo cuius asinus currit illud est homo”, hoc ly ‘est’ est compositio principalis.
Item, illa compositio est principalis quae asserit aliquid~ de subiecto principali, sed ut problema fuit con~a~tum quaerabatur de compositione principali secundum quod est syllogizabilis ly ‘hominis’ solum est subiectum et de illa asserit compositio implicativa ergo est principalis.
Item, aliud est attributio et attributum, et asserens et assertrum, sed compositio debet esse attributio sive~ attribuens, et non attributum, sed hoc totum ‘asinum currere’ est attributum de homine ut huius, et compositio implicata est attribuens, quare est compositio principalis.
Item, data quod penes attributionem esset compositio principalis, ergo ubi sunt duae assertiones ut in propositione copulativa tenent duae compositiones principales et formales, sic homo legit et disputat, quod falsum est.
Item, data hoc tunc haec ‘alicuius hominis asinus non currit’ esset contradictoria primae, cum nihil asseritur per compositionem implicativam et tunc quicquid affirmaretur in una negaretur in alia.
Dicetur quod in ista ‘cuiuslibet hominis asinus currit’, principalis compositio primo asserit currere de asino et per consequens de hoc toto ‘hominis asinus’, et in convertente ista “ergo cuius asinus currit illud est homo” ista~ compositio principaliter habetur de hoc quod est ‘currit’, et non de compositione implicata.
Contra. Istud videtur falsum, cum in convertente et conversa maneat currere, non plus manet ibi res sed etiam compositio, ut patet si dicatur ‘homo currit’, convertitur sic ergo quoddam currens est homo, in hoc exemplo ly ‘currit’ resolvitur in hoc quod est ‘currens’, et ‘est’, habetur ab hoc quod dico ‘currit’, sed in proposito~ manet ly ‘currit’, idem, ergo compositio principalis non resultat in convertente ab hoc quod est ‘currit’.
Item, tunc sequeretur quod in eodem [Q13 32vb] verbo essent duae compositiones, quia una compositio attribuens currere asino et secunda~ attribuendo asinum currere homine. Ad oppositum, dempta compositione materiali manet oratio perfecta, ergo si li currit esset compositio principalis, ergo si dematur erit oratio perfecta, quod falsum est. Dicebatur quod licet ad perfectam significationem sermonis, non possit sermo esse perfecta si dematur compositio materialis potest tamen loquendo~ propri~ contrahitur ad virtutem syllogosticam. Contra, data hoc posst sic syllogisari, “cuiuslibet hominis asinus currit, iste est homo, ergo istius hominis asinus”.
Item sic dicendo “omnis homo albus”, hic est compositio implicativa tunc posset sic syllogisari, “omnis homo albus, iste homo est homo, ergo iste homo albus”.
Item, arguo sic. “Cuiuslibet hominis asinus currit, istius hominis asinus est asinus hominis asinus, ergo istius hominis asinus currit”, intelligendo quod ly ‘asinus’ in maiore cadat a parte subiecti, tunc ly ‘currit’ est attributum, nec per ipsum denotatur principalis assertio. Probatio syllogismi ex opposito conclusionis cum maiori, inferendo oppositum minoris, “cuiuslibet hominis asinus currit, non istius hominis asinus currit, ergo non istius hominis asinus ergo est hominis asinus”.
Circa secundum, quaerebatur utrum praecedente recto et subsequente obliquo totum distribuitur[1] et quod sic, probatio. Distributio est infinita et quaerit aliquid potens recipere suam distributionem infinitam, et hoc non potest esse obliquus, ergo transit ad rectum.
Dicetur quod licet obliquus sit infinitum quantum ad compositionem, tamen est finitum quoad supposita et pro illis potest distributum.
Contra hoc sic, quod dependet a dependenti dependet ab illo quod dependet, sed obliquus dependet a recto et distributio ab obliquo, quare et distributio a recto.
Item, praecedente recto et subsequente obliquo totum distribitur quare et econverso.
Item sic dicendo “omnis homo albus currit”, totum distribuitur cum non contingit descendere ad omnes homines sed ad albos nec ad omnia alba, sed ad homines albos et idem est dicere ‘homo albus’ et ‘homo albi coloris’, ergo similiter erit ex parte ista.
Dicetur quod rectus est exigens, obliquum exactum, et exigens dependet ab exacto et non econverso, propterea praecedente recto totum distribuitur et praecedente obliquo non. Contra, semper quocumque modo praeponatur rectus sive postponatur, semper est eadem coniunctio, et eadem exigentia, et eadem dependentia sive proponatur rectus sive obliquus, ergo sive praecedat rectus sive obliquus, semper totum distribuitur.
Item, idem est dicere ‘homo albus’ et ‘homo albi coloris’, et idem est dicere ‘homo albus’ et ‘albi coloris homo’, et idem est dicere ‘homo albus’ et ‘albus homo’, tam ad actualitatem quam ad modum significandi, quia idem est quantum ad distributionem sive quantum ad supposita eo quod si dicatur sic ‘omnis homo albus currit’, et ‘omnis albus homo currit’ sit tantum distributio pro hominibus albis, et si dicatur sic ‘omnis albus homo’, distribuitur pro albis hominibus, ergo sive proponatur rectus sive obliquus, semper erit uniformis distributio, quare etc.
Item, in minus est substare actui quam substare distributioni, sed obliquus non substat actui ergo nec distributioni. Maior patet, quia termini distributi substant actui non tamen distributionem.
Item, quod utroque modo fiat conclusio, probatio. Dicitur~ prius quod compositio possesso~ria potest transformari in compositionem possessi ita quod de possessore fiat possessum, scilicet, evandrii filius, id est, evandrius filius, ergo similiter in proposito potest transformari, ‘hominis asinus’ - ‘humanus asinus’ sic in coniunctione adiectivi et substantivi est specificatio mutua, quia adiectum specificat substantivam quantum ad quantitatem et similis~, adiectum quantum ad substantiam, ergo similiter in coniunctione possessoria.
Ad oppositum, probatur quod obliquus potest distributum sine recto. Aristoteles arguit sic, omnium oppositorum eadem est disciplina[2], ista sunt opposita quare etc, et idem sub quo sit assumptio tantum distribuitur.
Item, dato quod ly ‘hominis’ potest distribui similariter et rectus tunc esset distinguenda sicut ista “omnis homo qui est albus currit” secundum compositionen et divisionem, ita quod ly ‘hominis asinus’ in sensu compositionis distribuetur et in sensu divisionis non.
Dicetur quod hoc bene potest esse.
Contra, dato hoc tunc in sensu compositionis bene potest fieri descensus sic “istius hominis ille asinus curret” et sic de aliis ut patet in aliis, et non est dicere quod ista “omnis homo qui est albus currit” est distinguenda propter compositionem expressam, [Q13 33ra] quia haec est distinguenda ‘omnis propositio vel eius contradictoria est vera’, ubi non est compositio expressa.
Circa tertium problema, quod haec sit eius contradictoria, ‘alicuis hominis asinus non currit’. Probatio quia haec ‘cuiuslibet hominis asinus currit’ est universalis affirmativa, ergo ei contradicit aliqua particularis assertio/affirmativa negativa, sed non alia quam ista, ergo etc.
Dicetur quod haec est eius contradictoria, ‘non cuiuslibet hominis asinus currit’, et hoc quia hic sunt duae compositiones, una implicativa et alia expressa et ideo oportet negationem praecedere utramque.
Contra dicit aristotelem in libro priorum, in modalibus dat contradictoriam praeponendo negationem [et statim descendit] et statim descendit at propositionem aequipollentem et sunt ibi tamen duae compositiones.
Item, haec est particularis affirmativa, “alicuius hominis asinus currit”, subalterna huius “cuiuslibet hominis … ” etc., ergo habet subcontradictoriam istam, scilicet “alicuius hominis asinus non currit”, et haec erit contradictoria primae.
Ad primum dicetur quod modus est determinatio inhaerentiae. Propterea negato modo negatur inhaerentia, et per consequens uni propositioni aequipollet et sic non est ex ista parte.
Ad secundum, dictum fuit quod subcontradictoria huius “alicuius hominis asinus currit” est haec, “non cuiuslibet hominis asinus currit”, et sufficienter contradicit primae.
Contra primum etsi modus sit determinatio inhaerentie, ~~x~~ minus sunt ibi duae compositiones, ergo si negatio praeponatur, utrique compositioni aequipollet uni propositioni, ergo similiter in proposito, si negatio praeponitur utrique compositioni, uni propositioni aequipollebit, quare etc.
Contra aliam sic sicut in ista “cuiuslibet hominis asinus currit” per compositionem principalem principaliter attribuitur currere asino, et per consequens huic toto ‘hominis asinus’ ut huius, similiter est in ista “alicuius hominis asinus non currit” hic negatur currere ab asino, et per consequens ab homine ut huius, ergo sunt contradictoria.
Item, hoc patet in universali negativa, “cuiuslibet hominis asinus non currit”, quia istae ponuntur contradictorie “cuiuslibet hominis asinus currit”, et “cuiuslibet hominis non currit”, hic negatur tam compositio principalis quam compositio implicata, quare potest negatio similiter negare in particulari.
Ad oppositum, patet per responsa.
Quaeretur de quarto, scilicet, de conversione, et quod non habeat sic converti, ergo “cuiuslibet asinus currit illud est homo”, quia in prima ly ‘asinus’ stat confuse tantum, in secunda determinate, et sic est fallacia dictionis, quare conversio nulla.
Respondeo ad sophisma, bene respondetur, sed dubium est an sic dicendo “asinus cuislibet hominis currit” stet confuse tantum, quia stat pro uno multitotiens sumpto et similiter in ista “cuiuslibet hominis asinus currit”.
Potest dici quod quando terminus subsequitur et distinctio~/distributio praecedit, oportet quod stet pro uno multotiens sumpto, vel pro multis. Seconda conditio est quod dividatur per accidens ad divisionem fi~ per se in aliquo termino Unde sic dicendo, ‘Cuiuslibet hominis’, ly ‘asinus’ stat pro multis vel pro uno multotiens sumpto, et dividatur per accidens, quia ly ‘hominis’ dividitur per se. Sed si ly ‘asinus’ praecedat, tunc stat pro uno multotiens sumpto, sed non dividitur per accidens ad divisionem per se in alio termino, quia per se praecedit suum accidens~ et non e converso.
Ad primum problema potest dici quod compositio importata per ly ‘currit’ est principalis sclu~ loquendo~ de ista propositione, prout est syllogabilis~ facilius videtur posse sustinere quod compositio implicata est principalis, sed ponentes quod ly ‘currit’ utroque modo est compositio principalis et hoc sicut tactum fuit quod sicut illa compositio est principalis secundum grammaticum quae asserit aliquid de aliquo, sic et secundum logicum et per ly ‘currit’ denotatur assertio alicuius de aliquo, propterea est principalis simpliciter.
Contra, [Q13 33rb] illud tamen videtur quod logice loquendo, in maori est propositio de consideratione loqui~ quam …. Similiter ut videtur compositio principalis correspondens propositionem erit principalis licet non quoad significatum.
Sed mihi videtur proper quasdam rationes ca~clo proble~te erit compositio implicativa, compositio principalis, quia omnes ponentes ponunt duplex subiectum in data~ propositione, scilicet, quod hoc totum ‘hominis asinus’ uno modo est subiectum, alio modo ly ‘hominis’ et similiter est dicere de praedicato quod una est illud totum praedicatum ‘asinus currit’, alio modo ly ‘currit’ et similiter tunc hom~us extrema distincta, et he~ modus composita distincta, unde si considerentur penes subiectum in mente assumptionis tunc est illa compositio principalis uniens totum residuum cum subiecto ut huius, cuiusmodi est compositio implicativa, si penes subiectum enuntiationis, tunc est compositio principalis uniens istud praedicatum ‘currit’ cum toto isto ‘hominis asinus’.
Alia ratio est quod ips~ distributio respicit terminum~ inquantum supposita habet in se vel in alio variatum sive mutatum. Unde distributio obliqui~ non tisat~ circa obliquum, unde obliquus est sed unde mutari potest in rectum, et ita distributio non respicit ly ‘hominis’ per respectum ad asinum sed unde praedicatur de suis suppositis, et ita dico quod compositio implicativa est principalis, et haec est una ratio quae movet ponentes ad dicendum quod compositio implicativa est principalis intellecta~ inter exigens et exactum. Quod istud sit verum patet per aristotelem capitulo de obliquis~ transponit istam propositionem de obliquo, omnium oppositorum eadem est disciplina omnia opposita sunt eorum eandem esse disciplinam.
Alia ratio est quae movet ad oppositum, et est quod penes principalem assertionem attenditur principalis compositio, et hoc est in hoc dico ‘currit’, sed si hoc sit verum, tamen contrahendo problema ad virtutem syllogisticam quod penes principalem assertionem asserendo maiorem de medio attenditur compositio principalis, et haec est compositio implicativa.
Ad argumentum in oppositum, dempta compositione minus principali adhuc manet virtus syllogistici~, dico quod ista forma arguendi non valet, dempto m~~ius principali adhuc potest in operationem principalem~, hoc non est verum quando minus~ principale praexigitur ad esse principalem~ ut patet quod ultima d~a est formalis in diffinitione et tamen non potest diffinitio esse sine genere quod est materiale in diffinitione sic est in proposito quod compositio asserens maiorem extremum de medio ad aliam compositionem et propterea non tenet.
Aliter dico quod et si dematur hoc quod dico ‘currit’, adhuc potest manere virtus syllogistica eo quod in expos~te et exposito debet manere idem de virtute sermonis, dico quod inter rectum et obliquum denotatur quaedam habitudo.
Ad aliud dico sic dicendo “omnis homo qui est albus currit” compositio intellecta inter hominem et album non est compositio principalis, similiter non est distinguere inter subiectum et subiectum et inter praedicatum et praedicatum sicut ex alia parte.
Ad aliud dico quod ista sermo non valet, “cuiuslibet hominis asinus currit”, “istius hominis asinus currit ergo etc”, tu ponis quod ly ‘hominis’ cadit sub distributione et hoc est impossible ponere, tunc tu ponis quod ly ‘hominis asinus’ cadat sub distributione, et tu sumis tantum sub homine cum deberes sumere sub utroque, sic “istius hominis iste asinus” et similiter praedicatur in minori quod non subicitur in maori.
Similiter in syllogismo ad oppositum est idem peccatum et petitur principium quia petitur quod debet probari, tu enim supponis quod ly hominis asinus cadat sub distributione et debes sic arguere “cuiuslibet hominis asinus [Q13 33va] currit non istius hominis iste asinus currit, ergo non iste homo est homo”, quae non repugnat minori.
Ad secundum problema potest dici quod possessum dependet a possessore et non e converso, et propterea distributa possessione distribuitur possessor, et non e converso.
Sed hoc non videtur cum si exprimatur possessio et possessor sic, enim, dicto “quilibet possessio hominis currit”, totum distribuitur sic autem dicto “quilibet possessor asini” totum distribuitur.
Aliter dicitur sicut dictum erat quod exigens dependet ab exacto, et non e converso, et ita est in formis quod forma ignobilior dependet a nobiliori, et propterea praecedente recto et subsequente obliquo totum distribuitur, si autem praecedat obliquus et subsequatur rectus, non.
Sed aliter ponitur sic quod distributio non correspondet termino unde qualitatem habet, sed unde supposita habet, modo ita est quod obliquus determinat rectum ratione qualitatis et non ratione suppositorum, et quia ita est, rectus recipit distributionem non ratione suppositorum absolute, sed prout determinatur per qualitatem Et per primam suppositionem distributio refertur per se ad supposita hominis, non prout qualificatur per rectum, et ideo tantum contingit distribuere ad supposita hominis, et non ad supposita asini quando autem distributio conformatur recto non distribuit rectum pro suppositis absolute sed prout determinatur per qualitatem hominis, et ideo tantum contingit descendere ad supposita asini quae sunt hominis, et sic patet quod non est eadem exigentia.
Ad aliud dico quod est idem dicere ‘homo albus’ et ‘albus homo’, et est idem dicere ‘albus homo’ et ‘albi coloris homini’, sed non est idem dicere ‘omnis albus homo’ et ‘cuiuslibet albi coloris homo’, eo quod sic dicendo ‘omnis albus homo’ licet ‘albus’ significat qualitatem per modum qualitatis non prout supposita habet, et distributio ut dictum est respicit terminum non ut qualitas est sed prout supposita habet, et sic distribuit utrumque, sed sic dicendo “cuiuslibet albi coloris homo” hic significantur esse supposita albi, et sic non transit distributio ulterius et sic patet ad illud asinus humanus et similiter ad omnia argumenta illius partis.
Ad aliud quod dependet a dependenti etc., dico quod ibi est dependentia, quia alia est dependentia distributionis ad obliquum quam obliqui ad rectum, et proper hoc non sequitur quod distributio dependeat a recto.
Ad tertium dicitur quod haec “alicuius hominis asinus non currit” est alicuius contradictoria, ut istius “cuiuslibet hominis asinus currit”, negativa non est intelligibile nisi per affirmationem et intelligatur negatio esse de eodem de quo falsa~ est affirmatio, per affirmativam tunc possum contradicere, sed hoc non videtur esse de virtute sermonis, sed si volumus sustinere quod ‘currit’ sit compositio principalis, et sicut in ista “cuiuslibet hominis asinus currit” attribuitur currere asino, et per consequens hoc totum ‘asinum currere homini’ ut huius sic in ista “alicuius hominus asinus non currit” primo et principaliter negatur currere ab asino et negando currere ab asino negatur ab homine ut huius.
Sed melius ut videtur dicitur quod hae sunt contradictoriae, “cuiuslibet hominis asinus currit” et “non cuiuslibet …”, et si quaeratur cui aequipollet dicitur quod nec isti “alicuius hominis asinus non currit”, quia per istam “cuiuslibet hominis asinus currit” asseritur utraque compositio, et in ista “alicuius hominis non currit” asseritur una et negatur alia. Similiter in ista “alicuius hominis non asinus currit” asseritur una compositio. Hiis positis adhuc potest respondere ad rationes quod in modalibus arguitur per [Q13 33vb] aequipollentiam. Dico quod modus est determinatio inhaerentiae et explicatur alia compositio, dico quod denotat alteram compositionem et ponit modum circa alteram compositionem, propterea negatio negans unam negat et alteram, sed~ hi sunt duae compositiones actualiter diversae et propterea non est simile.
Aliter potest sic dici quod in proposito sunt duae compositiones diversae et a diversis resultant, ut una a praedicato et altera a parte subiecti, sed in modalibus sunt duae compositiones, sed resultant ab eodem et propterea non est simile.
Aliter potest dici quod rectus est index~ sui et obliqui, et ut dictum est aristoteles reducit propositiones de obliquo in propositiones de recto. Unde ponens illam compositionem quae est principalis in propositione addenda est negatio in dando contradictoriam, unde ex quo principio non est intelligibilis nisi per suum habitum, et haec ‘cuiuslibet etc.’ est eadem realiter huic “quilibet homo possidet asinum currentum” vel sic “quilibet homo est illud cuius asinus currit”, quae est compositio principalis, constat quod compositio implicativa est principalis et alia compositio est quatenus~ determinatio, tunc debet sic dari eius contradictoria “aliquis homo non possidet asinum currentem”, vel sic “aliquis homo non est illud cuius asinus currit”, ita quod negatio referatur ad compositionem implicationis, et sic patet quae est contradictoria huius “cuiuslibet hominis asinus currit”.
Ad quartum problema non respondebatur propterea omitto ad praesens etc.

Notes