Authors/Ockham/Summa Logicae/Book III-3/Chapter 35

From The Logic Museum
Jump to navigationJump to search


Latin English
CAP. 35. DE INDUCTIONE UNIVERSALIUM DE POSSIBILI.
Circa inductionem universalium de possibili est sciendum quod ex singularibus non sequitur universalis, quia ista regula non valet `omnes singulares sunt possibiles, igitur universalis est possibilis'. Sicut non sequitur `haec est possibilis: haec propositio contingens est vera; et haec est possibilis: ista propositio contingens est vera, et sic de singulis; igitur haec est possibilis: omnis propositio contingens est vera'.
Et ita frequenƿter universalis est impossibilis, et tamen quaelibet singularis est possibilis. Et ideo talis consequentia non valet `secundum illud signum continuum esse actu divisum est possibile, et secundum illud signum continuum esse actu divisum est possibile, et sic de singulis, igitur secundum omne signum continuum esse actu divisum est possibile'.
Et hoc, accipiendo omnes propositiones in sensu compositionis; nam si acciperentur in sensu divisionis, conclusio esset vera, quia ista est vera `secundum omne signum potest continuum dividi'.
Et si dicatur quod sicut ex possibili non sequitur impossibile, ita ex possibilibus non sequitur impossibile, dicendum est quod ex possibilibus et compossibilibus non sequitur impossibile, tamen ex possibilibus et incompossibilibus bene sequitur impossibile.
Et ita est in proposito, quia singulares talium propositionum universalium impossibilium etsi sint possibiles sunt tamen simul cum hoc incompossibiles.
Est tamen hic notandum quod quandoque unius universalis sunt infinitae singulares. Et quando sic est, possibile est quod universalis sit impossibilis et quaelibet singularis possibilis, et tamen nullae duae singulares sunt incompossibiles, immo nullae singulares finitae sunt incompossibiles, sed quaelibet una accepta est incompossibilis omnibus aliis simul sumptis.
Quandoque autem unius universalis singulares sunt finitae; et tunc si universalis sit impossibilis, necesse est quod aliqua singularis sit impossibilis vel quod aliquae singulares in numero certo sint incompossibiles. Notandum est etiam quod ista regula non est vera `universalis est possibilis, igitur suae singulares sunt possibiles'; sicut si nullus homo sit albus et multi asini sint albi, haec universalis est possibilis `omne album est homo', et tamen nulla singularis est possibilis, quia quocumque albo ƿ demonstrato haec est impossibilis `hoc album est homo'. Tamen si universalis sit possibilis, oportet quod possit habere omnes singulares possibiles; sicut, illo posito, ista `omne album est homo' nullam habet singularem possibilem, et tamen potest habere, quia posito quod nihil esset album nisi homo, tunc istius `omne album est homo' omnes singulares essent possibiles.

Notes