Authors/Boethius/Periherm/CPerI/A6

From The Logic Museum
< Authors‎ | Boethius‎ | Periherm‎ | CPerI
Jump to navigationJump to search

Perihermenias Liber 6

Latin English
AFFIRMATIO VERO EST ENUNTIATIO ALICUIUS DE ALIQUO, NEGATIO VERO ENUNTIATIO ALICUIUS AB ALIQUO.
Ad affirmationis et negationis determinationem enuntiationis nomen sumpsit ut generis. Est autem ƿ affirmatio quotiens aliquid de aliquo cum eo quod est esse praedicamus, ut cum dicimus:

Homo animal est

animal de homine praedicavimus; quotiens autem aliquid ab aliquo praedicando disiungimus, negatio est, ut :

Homo lapis non est

lapidem enim ab homine disiunximus. Quare recta affirmationis et negationis facta est definitio.
QUONIAM AUTEM EST ENUNTIARE ET QUOD EST NON ESSE ET QUOD NON EST ESSE ET QUOD EST ESSE ET QUOD NON EST NON ESSE, ET CIRCA EA QUAE SUNT EXTRA PRAESENS TEMPORA SIMILITER OMNE CONTINGIT QUOD QUIS AFFIRMAVERIT NEGARE ET QUOD QUIS NEGAVERIT AFFIRMARE: QUARE MANIFESTUM EST, QUONIAM OMNI AFFIRMATIONI EST NEGATIO OPPOSITE ET OMNI NEGATION) AFFIRMATIO. ET SIT HOC CONTRADICTIO, AFFIRMATIO ET NEGATIO OPPOSITAE.
Nunc dividit enuntiationes, vel quae de his fieri possum rebus quae sunt vel quae de his quae non sunt, sive in affirmatione sive in negatione. Dicit enim, quondam est enuntiare quod est non esse, ut si quis dicat:

Nullus homo animal est

Hoc enim quod est non esse proposuit. Haec est falsa negatio. Et quod non est esse, ut si quis dicat:

Omnis lapis animal est

Quod enim non est esse constituit et haec est falsa affirmatio. Et quod est esse, ut si quis dicat:

Omnis homo animal est

Quod enim est esse confirmat et haec est affirmatio vera. Et quod non est non esse, ut si quis dicat:

Nullus lapis animal est

Quod enim non est non esse ƿ proposuit et haec est vera negatio. Et non solum hoc in praesenti tempore sed circa ea quoque quae praeter praesens sunt tempora. Hoc autem tantum valet ac si diceret: hoc non modo in praesenti tempore ita enuntiari potest, ut sit et vera et falsa negatio et rursus vera falsaque affirmatio sed etiam in praeteritum et futurum, quae extra praesens tempus sunt. Similiter enim omne contingit quod affirmatur negare et quod negatur ab alio alium rursus affirmare. Quod si omni veritati falsitas opponitur, est autem et affirmationis et negationis falsa proferre, constat quod omni negation) affirmatio et omni affirmationi negatio opponitur.
Hinc ergo quid sit quod dicitur contradictio declaratur. Est enim contradictio affirmationis et negationis oppositio. Cum enim quis affirmat quod alius negat, ipsa utrarumque propositionum pugna contradictio nominatur. Atque hoc est quod ait: ET SIT HOC CONTRADICTIO, AFFIRMATIO ET NEGATIO OPPOSITAE. Cum enim affirmatio negationi opponitur, contradictio est. Sed quae sit affirmatio opposite negation) aut quae sit harum propositionum oppositio, in sequentibus prodit. Neque enim quaelibet negatio cuilibet affirmationi opposite est sed tantum quas in sequentibus ipse determinat. Quocirca erit contradictio affirmatio et negatio oppositae. Quae sint autem oppositae, sequens expositionis ordo contexit.
DICO AUTEM OPPONI EIUSDEM DE EODEM, NON AUTEM AEQUIVOCE ET QUAECUMQUE CAETERA TALIUM ƿ DETERMINAMUS CONTRA SOPHISTICAL IMPORTUNITATES.
Fieri tunc oppositionem in affirmationibus negationibusque demonstrat, cum idem subiectum idemque praedicatum in negatione sit, quod quilibet in affirmatione proposuit. Oportet enim semper, si opposite est affirmatio negation), unam esse veram, alteram falsam. Quod si utraeque falsae sunt aut utraeque verae, non sunt oppositae. Neque enim se perimunt. Si autem una sit falsa, alia vera, tunc vera perimit falsam et si illa fuerit vera, alia mox a veritate discedit. Quod si in qualibet affirmatione aut subiectum aut praedicatum fuerit aequivocum, non sunt oppositae. Si quis enim dicat:

Alexander Helenam rapuit

et hoc negetur:

Alexander Helenam non rapuit

quondam Alexander nomen aequivocum est, potest utrumque esse verum, et negatio, si de Alexandro Magno loquatur, et affirmatio, si de Alexandro Troiano proponat.
Quare non sunt hae oppositae. Illas autem esse dicit oppositas quaecumque eiusdem praedicati habent oppositionem de eodem subiecto, ut ibi nulla aequivocatio diversitatis causa sit. Hoc enim est quod ait: DICO AUTEM OPPONI EIUSDEM DE EODEM, NON AUTEM AEQUIVOCE, ut eiusdem praedicati sit oppositio in negatione, quod fuit in affirmatione, et de eodem subiecto fiat negatio, de quo ante facta est affirmatio.
Sed diligentius haec in ƿ libro quem *Sophistikon elenchon* inscripsit edisserit. Illic enim sophistarum, quos fallaces argumentatores Latine possumus dicere, qui per huiusmodi propositiones quae verum inter se falsumque non dividunt mendaces colligunt syllogismos, argumenta distinxit, quibus capere respondentem atque innectere consuerunt.
Ergo nunc hoc dicit etiam illa esse observanda quae contra argumentatorum importunitatem determinata sunt. Quae vero sunt illa, dicenda a me secundae editionis textus exspectet.


Notes