Authors/John of Salisbury/Metalogicon/Liber 1/Prologue

Prologue

Latin	English
PROLOGUS.
[0823A] In rebus humanis nil fere sic arbitror elimatum, ut aliqua ex parte detractioni non pateat; cum mala de merito, bona autem de livore carpantur.
Unde mihimet persuasi detractorum aculeos aequanimius tolerare; praesertim cum ex divina dispositione natura parens nos in ea aetate et regione ediderit, editosque sors in ea conditione, conviventiumque coetu locaverit, qui malunt aliena carpere, quam sua respicere, componere vel emendare.
Sic nemo in sese tentat descendere, nemo,
Sed praecedentis spectatur mantica dorso. (PERS. IV, 23.) Potueram quidem scholarium, et eorum qui philosophiae nomina profitentur, utcunque in silentio [0823B] cavere morsus, sed omnino non possum concurialium dentes evadere. Omnibus obsequi, neminem laedere, solebat prodesse ad gratiam; ut iuxta comicum: “Sine invidia laudem invenias, et amicos pares;” nunc autem vel sic raro proficitur ad commilitonum invidiam reprimendam. Nam obsequendi mos nota abiectionis inuritur; innocentia impotentiae esse videtur professio. Taciturnos criminatur indoctus; facundus accedit ad garrulos. Vir gravis sedere dicitur in insidiis, minus gravis a levitate culpatur ineptus. Qui modestiam sequitur sermonis et operis, censetur factiosus. Postremo, si rixa non est, vix est ut livor non sit incuria. Si tamen in alea, et venatica, caeterisque curialium nugis [0823C] omnem inter commilitones consumpsissem aetatem, scripta mea nequaquam roderent, sicut nec ego illorum scripta redarguo.
Mihi tamen pro minimo est, ut scribens ab illis iudicer, qui magni faciunt mimorum, histrionumque iudicia, et velut servi abiectissimi, expavescunt, ne de iis perperam loquatur, aut sentiat Thais, aut Thraso, Callirrhoe [0823D] aut Bathyllus. Porro si philosophiae professores persequuntur philosophantium amatorem, plane iniuriosi sunt, et in eam male remunerant charitatem. Eos enim, etsi nequeam imitari, certe amare, honorare et colere propositum est. Scholarium vero [0824A] debueram meruisse favorem: quos aut quod sunt aut quod fuerunt, quali possum advocatione defendo. Quod si utiliter gessero, gratia et merces debetur eventui; sin autem minus, voluntati. Hinc est illud:
Egisti nihil, inquis, et a te perdita causa est:
Tanto plus debes, Sexte, quod erubui. Neque enim a patrocinandi officio excludo potiores, si meae devotionis protestor affectum. Praestantiores supremam manum apponant, et ad sententiam ferendam pro logicis, iudicis inclinent officium. Siquidem cum opera logicorum vehementius, tanquam inutilis, rideretur: et me indignantem et renitentem, aemulus quotidianis fere iurgiis provocaret, tandem litem excepi, et ad eas calumnias, quas [0824B] procuraverat, sicut emergebant studui respondere.
Unde factum est, ut illum ordinem sequi oportuerit, quo ille urgebat, et plerumque silere a potioribus, dum diluerentur obiecta. Ipse enim procurabat, super quibus articulis vellet orationem procedere. Placuit itaque sociis, ut hoc ipsum tumultuario sermone dictarem: cum nec ad sententias subtiliter examinandas, nec ad verba expolienda, studium superesset, aut otium. Necessariis enim occupationibus vix aliquid amplius deducebatur, quam refectionis hora, vel somnii: cum ex mandato domini mei, cui deesse non possum, sollicitudo totius Britanniae, quod ad causas ecclesiasticas, mihi incumbat. Ad haec sollicitudo rei familiaris, et curiales [0824C] nugae, studium excludebant, amicorum interpellatio me fere totum absorbuerat.
Itaque iustum arbitror, ut in his quae temere dicta sunt, mihi venia facilius impendatur; si quid vero exierit aptius, ei gratia referatur, sine quo nihil potest humana infirmitas. Nam ingenium hebes est, et memoria infidelior, quam ut antiquorum subtilitates percipere, [0824D] aut quae aliquando percepta sunt, diutius valeam retinere. Linguam vero impolitam esse, stylus ipse convincit. Et quia logicae suscepi patrocinium, METALOGICON inscriptus est liber, quem quatuor voluminibus, ad recreationem lectoris, distinguere [0825A] curavi. More scribentium, res varias complexus sum, quas quisque probabit suo, aut reprobabit, arbitrio.
Sunt bona, sunt quaedam mediocria, sunt mala plura,
Quae legis hic: aliter non fit, Avite, liber. (MART. I, 17.) Sic Martialis; sic et ego: malens sic nugari, quam ad formam Ganymedis, lepores agitare, vel
Nocturno putere mero, putere diurno. (HOR. Ep. I, XIX, 11.)
Nec dedignatus sum, modernorum proferre sententias quos antiquis, in plerisque, praeferre non dubito. Spero equidem quod gloriam eorum, qui nunc sunt, posteritas celebrabit, eo quod multorum nobilia mirer ingenia, investigandi subtilitatem, diligentiam [0825B] studii, felicitatem memoriae, fecunditatem mentis, et oris facultatem, et copiam verbi. De moribus vero nonnulla scienter, inserui: ratus omnia quae leguntur aut scribuntur, inutilia esse, nisi quatenus afferunt aliquod adminiculum vitae.
Est enim quaelibet professio philosophandi inutilis, et falsa, quae se ipsam in cultu virtutis, et vitae exhibitione non aperit. Academicus, in his quae sunt dubitabilia Sapienti, non iuro verum esse, quod loquor: sed seu verum, seu falsum sit, sola probabilitate contentus sum. Tu, ut libuerit, universa [0826A] examinabis, et singula, quia te iudicem meis opusculis consecravi, dum intelligam quod mihi opera non pereat, et impensa. Quod si, quod absit! contigerit, ????