Authors/Buridan/Quaestiones in analytica priora/Liber 2/Q4

From The Logic Museum
Jump to navigationJump to search
Q3 Q5
Latin English
Quaestio 4a UTRUM IDEM SYLLOGISMUS IN PRIMA FIGURA CONCLUDAT PLURA SUMENDO SUB MEDIO ALIUM TERMINUM A TERMINO PRIUS SUMPTO, ET NON IN SECUNDA FIGURA
Quaeritur quarto utrum idem syllogismus in prima figura concludat plura sumendo sub medio alium terminum a termino prius sumpto, et non in secunda figura.
1. Arguitur primo quod in prima figura sumendo sub medio alium terminum a termino prius sumpto non est verum quod idem syllogismus concludat plura: quia in casu posito cum prima maiore accipitur alia et alia minor propositio; sed variata minori propositione non manet idem syllogismus, quia indubitanter minor propositio est de integritate syllogismi; ergo non est verum quod idem syllogismus concludat plura, immo diversi ut sic concludunt plura.
2. Secundo arguitur quod ita in secunda figura sicut in prima possumus accipere sub medio: quia sub omni termino distributo possumus accipere suppositum eiusdem termini; sed in secunda figura, scilicet in Cesare et in Festino, medium est distributum sicut in prima figura; ergo sub eo ita possumus sumere in secunda sicut in prima.
Oppositum tamen videtur determinare Aristoteles, in secundo huius. Unde de prima figura ipse dicit sic "quaecumque enim aut sub medio aut sub conclusione sunt, omnium erit idem syllogismus", sed de secunda figura dicit sic "in secunda autem figura quod sub conclusione est non erit syllogizare".
Ista quaestio non est mota nisi ad illum finem ut non erremus propter dicta Aristotelis, quae forte non sunt intelligenda sicut prima facie videntur sonare.
Ideo breviter pono conclusiones. Prima conclusio est quod sive in prima figura, sive in secunda, sive in tertia, conclusione exsistente universali, si sumatur aliquis terminus sub subiecto illius conclusionis, tunc de illo termino inferretur praedicatum illius conclusionis. Et hoc est manifestum per dici de omni vel de nullo. Verbi gratia, si sit conclusum quod omne C est A et dicamus quod omne D est C, sequitur per dici de omni quod omne D est A; et ita etiam si sit conclusum quod nullum C est A et dicamus quod omne D est C, sequitur per dici de nullo quod nullum D est A. Tamen manifestum est quod ad illam secundam conclusionem inferendam alius est syllogismus qui non erat ad primam conclusionem inferendam.
Sed tunc est dubitatio quare Aristoteles dicat quod idem est syllogismus. Ad hoc potest dici quod non erat intentio sua quod esset totaliter idem syllogismus, sed quod esset idem particulariter, quia erat eadem maior extremitas quae inferebatur de alio et de alio termino in primo syllogismo et in secundo.
Secunda conclusio ponitur quod quandocumque in minori propositione medium est distributum, conclusiones possunt multiplicari sumendo sub illo medio alium et alium terminum. Quia oportebit maiorem extremitatem in conclusione coniungi cum termino qui sumitur sub illo medio distributo. Ideo si alius et alius terminus sumitur, maior extremitas de alio et de alio termino concludetur; ideo erit alia et alia conclusio. Tamen dicendum est quod etiam erit alius et alius syllogismus, quia licet maneat eadem maior propositio, tamen mutabitur minor; ideo erit alius syllogismus. Verbi gratia, in prima figura, sit medium 'B' et dicamus sic 'omne B est A', et sumendo sub medio dicamus 'omne C est B', concludetur 'ergo omne C est A'; sed si dicamus 'omne D est C', vel 'omne D est B', tu concludes quod omne D est A. Similiter, in secunda figura, sit 'A' medium, et dicamus 'nullum B est A'; tunc si, sumendo sub 'A', dicamus 'omne C est A', concludemus in Cesare quod nullum C est B', et tunc si sub 'A' sumpsissemus 'D', conclusissemus quod nullum D est B vel quod nullum D est C. Et consimiliter posset declarari de tertia figura.
Tamen notandum est ultra quod si conclusio sit particularis, non contingit ultra procedere sumendo sub eius subiecto. Similiter si in maiori propositione medium non sit distributum, non valet in minori sub illo medio subsumere.
His visis, solum restat dicere quare Aristoteles sic definite locutus est de prima figura et de secunda, scilicet quod in prima potest sumi sub medio et non in secunda. Ad hoc breviter possum respondere quod ipse hoc dixit pro tanto quia in prima figura medium semper est distributum in maiori propositione, propter hoc quod oportet maiorem esse universalem, in qua tamen medium subiicitur; ideo semper in prima figura contingit sumere sub medio. Sed in secunda figura, quando maior est affirmativa, tunc medium non est in ea distributum; ideo non contingit tunc sumere sub medio, et sic non potest semper in secunda figura in minori propositione sumi sub medio termino. Et hoc voluit Aristoteles dicere, ita quod non intendebat universaliter negare quin aliquando posset sumi sub medio in secunda figura, sed voluit dicere quod hoc non semper potest fieri.
Et per haec rationes sunt solutae.

Notes